ΤΟ ΕΠΣ ΚΑΙ ΟΙ ΧΩΡΙΚΕΣ ΑΣΥΝΕΧΕΙΕΣ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΚΤΗΣ 

Η Θεσσαλονίκη στερείται (επικαιροποιημένου) Ρυθμιστικού Σχεδίου, καθώς, σε αντίθεση με την Αθήνα, το νομοσχέδιο δεν ευτύχησε να συζητηθεί το 2014 στην Βουλή, ενώ καμία σχετική κεντρική ή τοπική ανησυχία, έκτοτε, εγείρεται. Είναι λοιπόν λογικό, για το ΕΠΣ του Θερμαϊκού να μην υπάρχει βάσης αναφοράς, δηλαδή εκείνο το πλαίσιο αναπτυξιακών στόχων της πόλης, που θα έπρεπε να ορίζει ποιότητες, μεγέθη, προτεραιότητες, αρμολόγηση με άλλα έργα, αλλά και να θέτει όρια και περιορισμούς σε λειτουργίες και τεχνικές κατασκευές. Γιατί, μπορεί ο καθαρισμός της δυτικής ακτής να είναι αυτονόητος, αλλά, το σύνολο των τεχνικών παρεμβάσεων που προτείνονται, στην πλειοψηφία τους μη αναστρέψιμων, που, εν τέλει, θα καθορίσουν την ταυτότητα όχι μόνον των ακτών του Θερμαϊκού, αλλά ολόκληρης της πόλης, θα έπρεπε να ορίζονται από ένα ευρύτερο Σχέδιο που θα συμπύκνωνε με εύληπτο τρόπο την απάντηση στο «ποια πόλη θέλουμε».

Άλλη η προσέγγιση ενός Θερμαϊκού συνεχόμενης εστίασης και «γενναιόδωρων» εμπλησμών και άλλη η προβολή μιας ακτής -υπόδειγμα ερευνητικών δράσεων και προστασίας της φυσικής ακτογραμμής και του θαλάσσιου περιβάλλοντος (με δεδομένα τα Πανεπιστήμια και τα Ινστιτούτα της περιοχής) που θα απαγορεύει τα βαριά τεχνικά έργα και άλλη η λογική ενός πόλου τουριστικών καταφυγίων, εάν υπάρχουν μελέτες που διασφαλίζουν τη βιωσιμότητά τους. Με δεδομένη την απουσία αυτού του ευρύτερου πλαισίου αναφοράς, το ΕΠΣ για τον Θερμαϊκό, αξιολογείται ως σημαντική χωροταξική, κατά βάση, μελέτη, που αφορά στο σημαντικότερο και παραμελημένο στοιχείο της πόλης που είναι η σχέση της με τη θάλασσα και η ανάδειξη της σπάνιας ακτογραμμής των 40 και πλέον χιλιομέτρων. Πέραν των άλλων, συμβάλλει στην προβολή, ως τοπικής συμφωνίας, της σημασίας της πρόσβασης σε ένα παράκτιο μέτωπο χωρίς ασυνέχειες αλλά και στην ανάδειξη, ως κεντρικών θεμάτων ολόκληρης της Θεσσαλονίκης, της περιβαλλοντικής υποβάθμισης της δυτικής πλευράς, που για δεκαετίες εγκληματικά παραβλέπουμε.

Εξαιτίας ωστόσο της έλλειψης ευρύτερων σχεδιασμών, το ΕΠΣ «βαρύνεται» με την υποχρέωση απάντησης σε ώριμες κοινωνικές απαιτήσεις σε ό,τι αφορά στις περιβαλλοντικές και χωροταξικές εγγυήσεις για το σύνολο της ακτής, στην ιεράρχηση και τη συμπληρωματικότητα των προτεινόμενων έργων, στις δεσμεύσεις υλοποίησης . Σε ένα σημαντικό του εύρος, μοιάζει να ενώνει τοπικές προϋπάρχουσες προτάσεις (εντυπωσιακός αριθμός μαρινών, υπερβολές στα ενυδρεία) χωρίς άλλη επεξεργασία, ενώ λείπει η οραματική πρόβλεψη ενός καινούργιου τοπόσημου, ενός έργου μοναδικού, που θα μπορούσε να εντάξει την Θεσσαλονίκη με ένα άλλο πρόσωπο στον σύγχρονο χάρτη πόλεων, ρυμουλκώντας και ευρύτερους αρχιτεκτονικούς και λειτουργικούς σχεδιασμούς αξιώσεων. (Όπερα Σύδνεϋ, Μαύρο Διαμάντι Κοπεγχάγης). Είναι γνωστό ότι το Γκουγκενχάιμ στο Μπιλμπάο άλλαξε ολόκληρη την πόλη, η οποία μάλιστα δεν διαθέτει τη σπάνια Συλλογή Κωστάκη που έχουμε εμείς. Και εάν μία τέτοια αρχιτεκτονική πρόταση θα αλλοίωνε, ως βαρύ έργο, αισθητικά και περιβαλλοντικά έναν αυστηρό 

κεντρικό σχεδιασμό, εναλλακτικά, υπάρχει η επιλογή του καταρρέοντος (λόγω διαβρώσεων) Κυβερνείου (Παλατάκι), για τη στέγαση μιας σημαντικής λειτουργίας της πόλης. 

Το συνεχές της αστικής ακτογραμμής σε μία τόσο μεγάλη έκταση, θα μπορούσε από μόνο του να λειτουργεί ως «τοπόσημο», καθώς δεν συναντάται σε πολλές πόλεις ένας ανάλογος παραθαλάσσιος δημόσιος χώρος. Αυτό, ωστόσο, απαιτεί, εξαιρετικά αυστηρές δεσμεύσεις στις περιβαλλοντικές προδιαγραφές αλλά και την αισθητική του συνόλου των έργων που σχεδιάζονται στην ακτογραμμή, ανεξαρτήτως ιδιοκτησίας. Διαφορετικά, το ΕΠΣ έχει μόνον σχετική χωροταξική σημασία. Από το Καραμπουρνάκι μέχρι την Μίκρα, ουσιαστικά παραλείπεται το μεγαλύτερο τμήμα της ακτής. Ρυθμίσεις για ιδιοκτησίες στο Καραμπουρνάκι παραπέμπονται σε άλλη μελέτη, για το Παλατάκι γίνεται μια αναφορά αόριστων λειτουργιών, για την πλαζ (και τα δύο ιδιοκτησίας ΕΤΑΔ) υπάρχει παραπομπή σε άλλο «Χωρικό» που προβλέπει εμπλησμό για τη δημιουργία πισίνας στην περιοχή που η πιο δυνατή ιστορική της μνήμη είναι τα Απολυμαντήρια της Μικρασιατικής Καταστροφής, ενώ δεν αναφέρεται τίποτα για την μαρίνα της Αρετσούς για την οποία είναι γνωστά τα Σχέδια της υπερδόμησης από το ΤΑΙΠΕΔ (κατοικίες και ξενοδοχείο σχεδόν μέσα στη θάλασσα) χωρίς κυκλοφοριακές μελέτες και χωρίς λογική. Ανάλογη είναι η αντιμετώπιση της σχεδιαζόμενης μαρίνας της Πυλαίας. Με δεδομένα αυτά τα χωρικά κενά στο ΕΠΣ, η «αξιοποίηση» αυτών των εκτάσεων, υπάρχει κίνδυνος να επιβαρύνει περιβαλλοντικά ασύμμετρα και με ασύγγνωστο τρόπο τις ακτές και να καταργήσει την κεντρική φιλοδοξία του «συνεχούς». 

….Μία από τις πιο ευγενείς σχέσεις των πολιτών με τη θάλασσα σε όλον τον κόσμο, είναι τα θαλάσσια αθλήματα, κάποια από τα οποία μάλιστα απευθύνονται σε όλες τις ηλικίες. Το ΕΠΣ για αδιευκρίνιστους λόγους προσπερνά με ταχύτητα την προβληματική κατάσταση των υφισταμένων υποδομών, υποβαθμίζει τη σημασία 

– του Θερμαϊκού ως θάλασσας που μπορεί να φιλοξενήσει αθλητικές δραστηριότητες την ίδια στιγμή που αποδέχεται ένα πλήθος μαρινών και τουριστικών καταφυγίων!